PES Filament Microfilament Üretimi
- Ayrıntılar
- Cuma, 10 Ağustos 2018 14:26 tarihinde oluşturuldu
- Son Güncelleme: Çarşamba, 26 Ocak 2022 23:40
- Cuma, 10 Ağustos 2018 14:26 tarihinde yayınlandı.
- Gösterim: 5244
- PES Filament/Microfilament Üretimi Yazan Faik KeserYazan %PM, %10 %514 %2018 %14:%Ağu in Tekstil Lifleri Okunma 2685 defa
Eriyikten lif çekme; basit, üretim kirliliğine yol açmayan ve ekonomik bir yöntem olup filament üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- -Cips halinde besleme cips besleme hunisinde gerçekleşir.
- Cips ısının etkisiyle ekstruder içinde faz değiştirerek eriyik hale gelir ve ekstruder vidası tarafından ön filtreleme bölgesine doğru sevk edilir.
- Ön filtrelemede kaba filtre kullanılarak eriyik içerisindeki büyük parçalı tortular ve yabancı maddeler uzaklaştırılır.
- Daha sonra eğirme kafasına gelen eriyik haldeki polimer pompalar tarafından filtrelere gönderilir.
- Eriyik haldeki polimer filtreler sayesinde hassas bir şekilde yabancı maddelerden temizlenerek düzelere sevk edilir.
- Daha sonra düze deliklerinden dışarıya çıkar.
- Düzeden çıkan polimer soğutma kabinindeki soğuk ve kontrollü hava akışı ile katılaşmaya başlar.
- Her bir düzeden birbirlerine paralel şekilde çıkan filamentler soğutma veya katılaştırma işleminden sonra bir araya getirilir. Filamente anti-statik özellik vermek amacıyla yüzeyini tamamen kaplayacak şekilde bitim yağı verilir. Bu sayede, flamenti oluşturan her bir monoflamentin birbirine tutunabilmesi sağlanmaktadır.
- Eğer ihtiyaç duyulursa, basınçlı hava ile filamentlerin belirli aralıklarla bir araya gelmeleri sağlanır. Bu işleme “puntalama” denilmektedir.
- Daha sonra “godet” adı verilen çekim silindirlerinde çekme işlemine tabi tutulan filamentler bobine sarılır.
Flamentlerin bobine sarım hızı, onların kullanım yerini belirlemektedir. Farklı sarım hızlarında üretilen flamentlerin sınıflandırılması flamentlerin oryantasyon derecesine göre yapılmaktadır. Çünkü sarım hızının artmasıyla birlikte filament içerisindeki amorf bölge oranı azalmakta kristallin bölge oranı artmaktadır. Yapısında kristalin bölge oranının artması flamenti daha kararlı ve daha mukavemetli hale getirmektedir. PES filament baz alınarak, sarım hızlarına göre tanımlanmış farklı yapı ve özellikteki iplikler aşağıda verilmiştir.
-LOY (Low Oriented Yarn) 1000-1800 m/min (m/dk) hızla üretilmiş ipliktir. Düşük oryante olmuş sürekli filament iplik olarak adlandırılmaktadır. Moleküllerin oryantasyonu çok düşüktür.
MOY (Medium Oriented Yarn) 1800-2800 m/dk hızla üretilmiş ipliktir. Moleküller kısmen oryante olmuştur.
POY (Partially Oriented Yarn) 2800-4000 m/dk hızla üretilmiş ipliktir. Kısmi oryante olmuş sürekli filament iplikler olarak isimlendirilmektedir. MOY ipliklere göre moleküler oryantasyon daha yüksektir. Bu iplikler, çekim veya tekstüre işlemi uygulanarak piyasaya sunulur.
HOY (Highly Oriented Yarn) 4000-6000 m/dk sarım hızlarında üretilmiş ipliktir. Moleküller yüksek oranda oryante olmuş durumdadır.
FOY (Fully Oriented Yarn ya da FDY (Fully Drawn Yarn (Tamamen çekimli iplik)) 6000 m/dk ve üzerindeki hızlarında üretilmiş ipliktir. Moleküller tamamiyle oryante olmuş durumdadır)
Sahip oldukları düşük filament inceliklerinden dolayı mikrofilamentlerin eriyikten çekim yöntemiyle üretilmesi aşamasında aşağıdaki problemler yaşanabilmektedir.
- Filament kopması,
- Filament boyunca kalınlık değişimi,
- Düze tıkanması
İplik yapısındaki flamentlerde kalınlık farklılığı. Mikroflamentler konvansiyonel flamentlerden daha düşük filament inceliğine sahip olduğu için eriyikten çekim yöntemi sırasında aşağıdaki önlemlerin alınması gerekmektedir.
Yüksek sıcaklıklarının uygulanmasıyla polimer viskozitesinin düşürülmesi,
Homojen bir soğutmayı garanti edecek eğirme düzesi yerleşiminin sağlanması,
Soğutma oranının kontrol edilmesiyle düze altındaki ortam sıcaklığının optimizasyonunun gerçekleştirilmesi,
Flamentlerin bir araya getirilmesinin düzeye yakın olması,
Çekim kuvvet kontrolü ile fiamentlere uygulanan çekimin optimizasyonu,
Dengeli polimer geçişi için eriyik polimerin extrüderden çıkış hızının düşük olması,
Hassas filtre işleminin uygulanmasıyla polimerin temizliğinin sağlanması.
Mikroflamentlerin eriyikten çekim yöntemiyle üretilmesi farklı uygulama alanlarına göre gerçekleştirilmektedir. Yüksek hızlarda ve FDY mikroflament iplikler dokuma kumaşların üretilmesinde kullanılmaktadır. Mikroflamentlerden örgü kumaşların üretiminde ise POY mikroflamentlere çekim ve tekstüre işlemleri uygulanarak gerçekleşmektedir. Yalancı büküm tekstüre tekniği, ipliğe kazandırmış olduğu elastikiyet ve hacimlilik sayesinde özellikle PES filament ipliğinin tekstüre edilmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Mikroflament ipliklere hacim kazandırmak amacıyla ise yalancı büküm tekstüre metodu kullanılmaktadır.